تغییر سایز لاستیک؛ از فابریک تا سایز جایگزین و اسپرت(+جدول)

یکی از رایج‌ترین سوالاتی که رانندگان با آن مواجه می‌شوند، امکان تغییر سایز لاستیک خودرو است. اینکه آیا می‌توان به جای لاستیک فابریک، از سایزهای دیگر همچون اسپرت استفاده کرد؟ در این مقاله به طور جامع به چگونگی استفاده از سایز لاستیک جایگزین و همچنین جدول پیشنهادی سایزهای جایگزین برای برخی خودروهای محبوب ایرانی می‌پردازیم.

سایز جایگزین لاستیک چیست؟

سایز لاستیک جایگزین به سایزی گفته می‌شود که می‌تواند به‌جای سایز اصلی یا همان سایز فابریک لاستیک خودرو نصب شود و همچنان عملکرد و ایمنی خودرو را در سطح قابل قبول حفظ کند. در واقع انتخاب سایز لاستیک خودرو، با حفظ قطر کلی چرخ، با تغییر در عرض و نسبت ابعاد لاستیک تعریف می‌شود.

تفاوت بین سایز فابریک، لاستیک جایگزین و اسپرت چیست؟

• سایز فابریک: اندازه‌ای است که توسط کارخانه سازنده خودرو برای بهترین عملکرد در نظر گرفته شده است.
• سایز جایگزین: ابعادی است که می‌توان به جای سایز اصلی استفاده کرد، بدون اینکه عملکرد خودرو مختل شود.
• سایز اسپرت: معمولاً شامل افزایش عرض یا کاهش ارتفاع دیواره لاستیک برای ایجاد ظاهری جذاب‌تر و افزایش چسبندگی است.

این سایزها برای انواع لاستیک چینی (مانند لاستیک ترازانو ، لاستیک هدوی و …)، ایرانی، اروپایی، کره ای و ژاپنی رایج است، اما برای خودروهای سنگین استفاده نمی شود.

چرا برخی رانندگان سایز لاستیک را تغییر می‌دهند؟

برخی از رانندگان به دلایل زیر تمایل دارند که از سایز لاستیک جایگزین استفاده کنند:

• بهبود ظاهر خودرو: بسیاری از رانندگان ترجیح می‌دهند ظاهر خودروی خود را با استفاده از لاستیک‌های پهن‌تر یا اسپرت تغییر دهند. این کار باعث پوشاندن کامل‌تر فضای گلگیر شده و ظاهری تهاجمی و جذاب ایجاد می‌کند.
• بهبود عملکرد: لاستیک‌های پهن‌تر سطح تماس بیشتری با زمین دارند که این موضوع باعث افزایش چسبندگی، کنترل بهتر در پیچ‌ها و عملکرد بهینه‌تر در سرعت‌های بالا می‌شود.
• کاهش مصرف سوخت: در برخی موارد، لاستیک‌هایی با مقاومت غلتشی کمتر و ابعاد بهینه می‌توانند مصرف سوخت خودرو را کاهش دهند.
• افزایش عمر لاستیک: انتخاب لاستیکی با ارتفاع دیواره مناسب‌تر و هماهنگ با نوع رانندگی، می‌تواند باعث توزیع مناسب وزن و کاهش سایش شود.

نکته: برای تغییر سایز لاستیک فابریک به لاستیک اسپرت، باید علاوه بر انتخاب سایز مناسب، به انواع رینگ اسپرت نیز دقت ویژه‌ای داشت. زیرا سایز و نوع رینگ تاثیر مستقیم روی عملکرد، زیبایی و ایمنی خودرو دارد و انتخاب نادرست ممکن است باعث ایجاد مشکلات فنی یا کاهش کیفیت رانندگی شود. بنابراین هنگام تعویض لاستیک فابریک با لاستیک اسپرت، هماهنگی کامل بین لاستیک و رینگ اسپرت اهمیت بالایی دارد.

نکات فنی در انتخاب سایز لاستیک جایگزین و تغییر سایز تایر!

زمانی که یک راننده قصد دارد سایز لاستیک خودروی خود را از حالت استاندارد کارخانه به مدل پهن‌تر و اسپرت تغییر دهد، باید به نکات زیر توجه کند. زیرا این تصمیم، هرچند ممکن است ظاهری جذاب‌تر یا عملکردی متفاوت‌تر به خودرو بدهد، اما بدون بررسی دقیق می‌تواند به مشکلات فنی یا ایمنی منجر شود. این نکات عبارتند از:

• حفظ قطر کلی چرخ: تغییر سایز لاستیک نباید باعث تغییر زیاد در قطر کلی چرخ شود. زیرا تغییر بیش از ۳٪ ممکن است باعث خطا در سرعت‌سنج و سیستم‌های الکترونیکی شود.
• توجه به ابعاد گلگیر: باید مطمئن باشید که لاستیک جدید در فضای گلگیر جا می‌شود و در هنگام چرخش یا عبور از دست‌انداز، به بدنه برخورد نمی‌کند.
• حفظ تناسب بین عرض و ارتفاع: اگر عرض لاستیک را افزایش می‌دهید، برای حفظ قطر کلی چرخ باید ارتفاع دیواره را کاهش دهید. این تغییر نیازمند محاسبه دقیق است.

نکته مهم: در هنگام استفاده از لاستیک جایگزین؛ در صورتی که قطر رینگ ثابت بماند و قطر کلی چرخ تغییر نکند، می‌توانید از انواع مختلف لاستیک‌ پهن‌ یا باریک‌ بر حسب نیاز، استفاده کنید. به‌طور معمول، ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر تغییر در عرض و ۵ تا ۱۰ درصد تغییر در نسبت ارتفاع مجاز است، مشروط به اینکه با فضای گلگیر تداخل نداشته باشد.

تأثیر تغییر سایز لاستیک و استفاده از لاستیک جایگزین بر عملکرد خودرو!

استفاده از سایز لاستیک جایگزین یا تغییر سایز لاستیک می‌تواند بر شتاب، مصرف سوخت، فرمان‌پذیری، راحتی و دقت سیستم‌های خودرو تأثیر بگذارد. لاستیک بزرگ‌تر معمولاً باعث کاهش شتاب و افزایش مصرف سوخت می‌شود، در حالی که لاستیک کوچک‌تر شتاب را افزایش می‌دهد ولی ممکن است دور موتور را بالا ببرد. به یاد داشته باشید که تغییر قطر لاستیک می‌تواند باعث اختلال در کیلومتر شمار و سیستم‌هایی مانند ABS و ESP شود. در جدول زیر به نتایج منفی و مثبت استفاده از لاستیک جایگزین می‌پردازیم:

مزایا و معایب تغییر سایز لاستیک و استفاده از سایز لاستیک جایگزین

تغییر سایز لاستیک، به‌ویژه استفاده از سایز لاستیک جایگزین و یا پهن‌تر، یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای بهبود ظاهر و عملکرد خودرو است. لاستیک پهن‌تر معمولاً ظاهری اسپرت‌تر به خودرو می‌دهد، فرمان‌پذیری را بهبود می‌بخشد و پایداری بیشتری به همراه دارد. اما در کنار این مزایا، هزینه‌های بیشتری هم به دنبال دارد و ممکن است مصرف سوخت را افزایش دهد.

به عنوان مثال اگر سایز فابریک شما ۲۰۵/60R15 باشد، سایزهای جایگزین مناسب ممکن است شامل موارد زیر شوند:

 در ادامه به مزایا و معایب اصلی استفاده از سایز لاستیک جایگزین و یا پهن‌تر می‌پردازیم:

مزایا

1. افزایش زیبایی ظاهری: لاستیک‌های پهن‌تر فضای بین گلگیر و بدنه را بهتر پر می‌کنند و ظاهری عضلانی و اسپرت به خودرو می‌دهند. برای بسیاری از مالکان خودرو، این ظاهر تهاجمی یک مزیت مهم محسوب می‌شود.
2. افزایش فاصله از زمین: لاستیک‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر معمولاً ارتفاع کلی خودرو را افزایش می‌دهند. این افزایش فاصله از سطح زمین به ویژه در مسیرهای ناهموار یا جاده‌های آفرود، از آسیب به زیر خودرو و پنچری ناشی از برخورد با اجسام نوک‌تیز جلوگیری می‌کند.

3. بهبود عملکرد و هندلینگ: با افزایش سطح تماس لاستیک با زمین، چسبندگی بیشتری در اختیار خواهید داشت. این به معنای کنترل بهتر در پیچ‌ها، ترمزگیری مؤثرتر و ثبات بیشتر در سرعت‌های بالا است. همچنین به دلیل وجود هوای بیشتر در تایر، ضربه‌های ناشی از ناهمواری جاده بهتر جذب می‌شود و سواری نرم‌تری تجربه خواهید کرد.

معایب

1. افزایش هزینه: تایرهای پهن‌تر به دلیل مصرف مواد بیشتر در ساختارشان، قیمت بالاتری دارند. علاوه بر این، یافتن سایز مناسب برای خودرو ممکن است دشوارتر باشد، چون تولیدکنندگان کمتری این سایزها را ارائه می‌دهند.

2. کاهش راندمان سوخت: وزن بیشتر و سطح مقطع بالاتر لاستیک‌های پهن باعث افزایش مقاومت غلتشی می‌شود. نتیجه این افزایش، فشار بیشتر بر موتور و مصرف سوخت بالاتر است. این موضوع به‌ویژه در خودروهای شهری و روزمره محسوس‌تر خواهد بود.

3. احتمال بروز اختلال در سیستم‌های فنی: تغییر سایز لاستیک می‌تواند بر دقت عملکرد سرعت‌سنج و سیستم‌های الکترونیکی مانند ABS و کنترل پایداری ESP تأثیر منفی بگذارد. به‌ویژه اگر نسبت قطر به عرض به‌درستی تنظیم نشود، اطلاعات اشتباهی به واحد کنترل ارسال می‌شود که ممکن است ایمنی خودرو را تحت‌الشعاع قرار دهد.

4. افزایش اصطکاک با قطعات خودرو: اگر سایز جدید لاستیک به درستی انتخاب نشود، ممکن است در پیچ‌ها یا هنگام عبور از دست‌انداز، تایر با گلگیر یا دیگر قطعات برخورد کند. این موضوع می‌تواند باعث ساییدگی لاستیک و آسیب به بدنه شود.

در نهایت تغییر سایز لاستیک، خصوصاً استفاده از لاستیک‌های پهن‌تر، اگر با محاسبات دقیق و بررسی شرایط فنی خودرو انجام شود، می‌تواند تجربه رانندگی شما را بهبود ببخشد.

جدول سایزهای رایج و جایگزین لاستیک برای برخی خودروهای ایرانی!

تغییر سایز لاستیک یکی از گزینه‌های قابل‌توجه برای بهبود عملکرد و ظاهر خودرو محسوب می‌شود، اما پیش از اعمال این تغییر، ضروری است تأثیر آن را بر مصرف سوخت، ایمنی، عملکرد سیستم‌های فنی مانند ABS و ECU و همچنین راحتی سواری در نظر بگیرید. در ادامه طی جداول جداگانه، سایز استاندارد و سایزهای جایگزین مجاز برای برخی خودروهای پرکاربرد در ایران به تفکیک نوع خودرو و سایز رینگ ارائه شده است.

در مجله کورال تایر، بررسی جامعی درباره سایز لاستیک‌های جایگزین برای برخی از محبوب‌ترین خودروهای ایرانی انجام شده است. خودروهای مورد مطالعه در این بررسی شامل موارد زیر هستند:

• سایز لاستیک پراید
•  سایز لاستیک پژو
•  سایز لاستیک دنا
•  سایز لاستیک ال۹۰
• سایز لاستیک شاهین
•  سایز لاستیک کوییک
• سایز لاستیک سمند

جدول اول: سایز لاستیک برای خودروهای رایج ایرانی

توجه: استفاده از سایز جایگزین تنها در صورتی مجاز است که قطر کلی تایر جدید با تایر فابریک بیش از ۳٪ تفاوت نداشته باشد و در فضای گلگیر خودرو بدون برخورد جا بگیرد.

جدول دوم: سایزهای متداول لاستیک به تفکیک رینگ

استفاده از سایزهای جایگزین باید مطابق با شرایط بدنه، رینگ لاستیک و سیستم تعلیق خودرو باشد.

نکته: پیش از تصمیم به تغییر سایز لاستیک با یک متخصص مشورت کنید. همچنین می‌توانید از نرم‌افزارهای محاسبات سایز تایر همچون  Tire Size Calculator کمک بگیرید.

جمع‌بندی

تغییر سایز لاستیک خودرو می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد، ایمنی و زیبایی خودرو داشته باشد. اما این کار باید با دقت و دانش فنی کافی انجام شود. استفاده از جدول‌های تطابق، نرم‌افزارهای محاسبه‌کننده سایز و مشاوره با کارشناسان می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند. همواره توجه داشته باشید که حفظ تعادل بین زیبایی ظاهری، عملکرد فنی و ایمنی، رمز موفقیت در انتخاب سایز لاستیک جایگزین مناسب است.