بررسی کامل ارزش خرید لاستیک کارکرده کامیون، مزایا و ریسک‌های آن 

ازآنجایی‌که قیمت لاستیک‌های نو افزایش زیادی داشتند، عده زیادی به فکر خرید لاستیک دست دوم برای کامیون‌های خود هستند که انتخاب نسبتا وسوسه‌برانگیزی است؛ چون قیمت این لاستیک‌ها چیزی حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد کمتر از لاستیک‌های نو است. برای خرید بهترین لاستیک کارکرده کامیون باید به یک‌سری موارد دقت کنید که در این مقاله، هرکدام از آن‌ها را توصیف خواهیم کرد.

لاستیک‌های دست دوم کامیون از کجا می‌‌آیند؟

لاستیک‌های دست دوم یا کارکرده کامیون معمولا متعلق به ماشین‌های فروخته‌شده یا کامیون‌های فرسوده است. این لاستیک‌ها پس از استفاده در یک زمان طولانی، به‌عنوان لاستیک کارکرده روانه بازار می‌شوند که قیمت آن‌ها در مقایسه با لاستیک‌های نو کمتر است.

انواع لاستیک کارکرده کامیون

لاستیک کارکرده کامیون موجود در بازار، اغلب در یکی از سه دسته زیر قرار می‌گیرند.

لاستیک‌ روکش‌شده

آج فرسوده‌شده این لاستیک‌ها با یک آج تازه جایگزین شده است. به عبارتی دیگر، این لاستیک‌ها بازسازی و سپس به بازار عرضه می‌شوند. این نوع لاستیک دست دوم کامیون به‌دلیل هزینه کمتر، گزینه‌ای محبوب در بین رانندگان کامیون است.

لاستیک‌ تیکاف

اکثر لاستیک‌های تیکاف تقریبا نو هستند که تعادل بین قیمت و کیفیت مناسب را برقرار می‌کنند. این لاستیک‌ها در حرکات نمایشی تیکاف استفاده می‌شوند. حالتی که راننده نیروی ناگهانی موتور ماشین سنگین را به چرخ‌ها وارد می‌کند تا به‌سرعت بچرخند و دود از آن‌ها بلند شود.

لاستیک‌های تیکاف ساییدگی شدیدی دارند و کمی سوختگی در لایه بیرونی آن‌ها به‌جا می‌ماند. 

این لاستیک‌ها چسبندگی کمی دارند و روی سطح برخی از آن‌ها، ترک‌های سطحی یا عمیق دیده می‌شود.

لاستیک‌های ساییده‌شده

این لاستیک‌ها آج قابل توجهی دارند و از حداقل استانداردهای قانونی برخوردار هستند؛ اما ممکن است به اندازه دو نوع دیگر لاستیک دوام نیاورند یا عملکرد خوبی نداشته باشند. مزیت این نوع لاستیک کارکرده کامیون، قیمت بسیار پایین آن است.

چه زمانی لاستیک کارکرده کامیون ارزش خرید دارد؟

• لاستیک‌ها عمق آج کافی (معمولا ۳-۶ میلی‌متر) و وضعیت فیزیکی خوبی دارند.
• فروشنده معتبری آن‌ها را می‌فروشد و از نظر کیفی آن‌ها را بررسی کرده است.
• قیمت لاستیک با کیفیت آن هم‌خوانی دارد و مشخصات آن ازجمله اندازه، تحمل وزن و درجه‌بندی سرعت با کامیون مطابقت دارد.
• خریدار نیاز به لاستیکی دارد که کمیاب یا از رده خارج است و نو آن در بازار موجود نیست.

چه زمانی لاستیک دست دوم کامیون ارزش خرید ندارد؟

• لاستیک‌ها آسیب‌های پنهانی دارند که فروشنده به شما نگفته است.
• ساییدگی یا آسیب قابل توجهی دیده می‌شود.
• عمق آج آن با استانداردهای ایمنی مطابقت ندارد.
• عمر لاستیک خیلی زیاد است و به‌شدت در معرض آسیب و خرابی قرار دارد.
• لاستیک ایمنی کافی ارائه نمی‌دهد؛ موضوع بسیار مهمی که برای سرعت‌های بالا یا بارهای بسیار سنگین، تبعات فاجعه‌باری را رقم می‌زند.
• هزینه تعویض لاستیک به‌دلیل ساییدگی زیاد و نبود گارانتی، بیش از قیمت خرید آن است.

مزایای لاستیک‌ دست دوم کامیون

درک مزایای لاستیک دست دوم کامیون می‌تواند روی تصمیم‌گیری آگاهانه و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، به کمک راننده‌های کامیون بیاید.

مقرون‌به‌صرفه بودن

خرید لاستیک دست‌ دوم برای رانندگان کامیون، مشاغل کوچک و صاحبان ناوگان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه است؛ چراکه این لاستیک‌ها با قیمت بسیار پایین‌تر از لاستیک نو فروخته می‌شوند. 

از طرف دیگر، لاستیک کارکرده کامیون می‌تواند بدون کاهش چشم‌گیر در ایمنی یا عملکرد، به کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک کند. 

با چنین خریدی، افراد و مشاغل می‌توانند با مبلغی که از خرید لاستیک دست‌ دوم صرفه‌جویی کردند، برای هزینه‌های دیگری مثل سوخت، تعمیرات یا توسعه ناوگان استفاده کنند. نتیجه این موضوع روی بهره‌وری کلی کسب‌وکار و مدیریت بودجه رانندگان تاثیر مثبتی می‌گذارد.

تأثیر زیست‌محیطی

استفاده از لاستیک دست‌ دوم علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها، مزایای زیست‌محیطی هم دارد. با استفاده دوباره از لاستیک‌های موجود، نیاز به تولید لاستیک جدید کم می‌شود. در نتیجه مصرف انرژی کمتر می‌شود. 

همچنین خرید لاستیک کارکرده کامیون از افزایش ضایعات لاستیک جلوگیری می‌کند.

معایب لاستیک دست دوم کامیون

خرید لاستیک کارکرده کامیون با یک‌سری چالش‌ها و معایب همراه است که در ادامه آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

کاهش عمق و چسبندگی آج

لاستیک‌های دست دوم اغلب عمق آج باقیمانده بسیار کمتری دارند. آج کمتر به معنای چسبندگی کمتر، به‌ویژه در شرایط مرطوب، جاده‌های گلی، یخی یا برفی است.

آسیب پنهان یا ساختاری

بسیاری از لاستیک‌های دست دوم آسیب‌هایی دارند که در نگاه اول قابل دیدن نیستند. مثلا ترک‌های دیواره جانبی، آسیب تسمه داخلی، جدا شدن تسمه، عناصر ساختاری ضعیف. این نقص‌ها می‌توانند منجر به ترکیدن یا خرابی ناگهانی شوند.

پیری و فرسودگی لاستیک

لاستیک حتی اگر زیاد استفاده نشده باشد، به مرور زمان تخریب می‌شود. گرما، نور خورشید (UV)، ازن و نگهداری نامناسب که شامل چرخه‌های تر و خشک و نوسانات دما است، باعث سفت شدن، ترک خوردن و از دست دادن انعطاف‌پذیری می‌شود.

طول عمر کوتاه‌تر

لاستیک‌های دست دوم باید زودتر از لاستیک‌های نو تعویض شوند؛ چون بخشی از عمر مفید آن‌ها مصرف شده است. تعویض‌های مکرر به معنای زمان از کارافتادگی بیشتر و هزینه بالاتر در طول زمان است.

تاریخچه متناقض یا ناشناخته

سخت است که در زمان خرید یک جفت لاستیک کارکرده کامیون بدانیم که شرایط استفاده از آن چگونه بوده است. یعنی لاستیک چگونه استفاده شده؟ چه میزان بار تحمل کرده؟ چه مقدار باد شده و آیا تصادفی داشته یا نه.

مشکلات عملکرد

هندلینگ، ترمز و پایداری با لاستیک‌های دست دوم کم می‌شود. مثلا در ترمز اضطراری یا سرعت‌های بالا، لاستیک‌های آسیب‌دیده ممکن است واکنش نامناسبی نشان دهند.

نکات مهم در خرید لاستیک کارکرده کامیون

• تاریخ تولید یا سن لاستیک که با کد تاریخ DOT مشخص شده است را چک کنید. این کد روی دیواره‌های جانبی لاستیک درج شده است. 
• لاستیک‌هایی که بیش از ۶ سال قدمت دارند، حتی اگر ظاهر خوبی داشته باشند، فرسوده‌ شده و چندان ارزش خرید ندارند.
• لاستیک‌هایی که بیش از حد کهنه هستند، ارزش خرید ندارند؛ چون در معرض اشعه ماوراء بنفش، گرما و هوازدگی عمومی – حتی در انبار – بودند که ایمنی را کم می‌کنند.
• عمق آج را اندازه‌ بگیرید؛ مثلا میزان ساییدگی، ناهمواری آن، گود شدن، پله‌ای شدن، پوسته پوسته شدن از نشانه‌های مشکلات تراز هستند.
• برآمدگی، ترک، بریدگی، ساییدگی یا پوسیدگی خشک باعث تضعیف کیفیت لاستیک می‌شوند که به‌شکل بصری قابل مشاهده هستند.
• سطح لاستیک را از نظر وصله‌ها و درپوش‌ها چک کنید؛ به‌خصوص در نزدیکی دیواره‌های جانبی یا شانه‌های آن.
• ترجیحا لاستیکی از برندهای ممتاز بازار بخرید؛ چون این برندها از مواد بهتر و ساختار بادوام‌تری استفاده می‌کنند. حتی یک تایر دست دوم از برند خوب عملکرد قابل اعتمادتری نسبت به برندهای نه‌چندان آشنا دارد.
• سطح لاستیک را بررسی کنید و اگر تسمه‌های چندلایه را مشاهده کردید (اغلب تسمه‌های فولادی در لاستیک‌های کامیون)، در خرید بیشتر دقت کنید.
• تایر کارکرده کامیون باید با الزامات قانونی حمل‌ونقل ایران مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت، تایر غیرقانونی محسوب شده و جریمه خواهید شد.

جمع‌بندی

لاستیک کارکرده کامیون با قیمت پایینی که دارد، انتخاب خوبی برای مدیریت بودجه است. این لاستیک‌ها مزایایی مثل دسترسی به انواع لاستیک نایاب، تاثیر مثبت بر اکوسیستم طبیعی و موجودیت بالاتر ارائه می‌دهند؛ اما معایبی همچون استفاده بیش از حد، ساییدگی زیاد و عدم تطابق با الزامات صنعت حمل‌ونقل ایران، ممکن است خریدار را منصرف کنند.

سوالات متداول

۱. آیا لاستیک دست دوم کامیون ارزش خرید دارد؟

اگر قیمت لاستیک با کیفیت آن هم‌خوانی دارد و فروشنده معتبری آن را می‌فروشد، ارزش خرید دارد.

۲. در چه مواقعی لاستیک کارکرده کامیون نخریم؟

وقتی ساییدگی لاستیک زیاد است و احتمال می‌دهید که هزینه تعویض آن از قیمت خرید بیشتر می‌شود. همچنین درصورتی‌که عمق آج لاستیک با استانداردهای ایمنی مطابقت ندارد، بهتر است آن را نخرید.

۳. چگونه لاستیک دست دوم خوب را تشخیص بدهیم؟

سطح لاستیک را چک کنید و هر برآمدگی، پوسیدگی و سایش نامتعارفی را مشاهده کردید، نسبت به خرید دقت بیشتری کنید. همچنین باید اندازه لاستیک با کامیون شما مطابقت داشته باشد تا مشکلی در هندلینگ و مدیریت کامیون در مسیرهای طولانی پیش نیاید.