وبلاگ
آموزش بستن زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس؛ به زبان ساده!
- زهرا سلطان محمدی
- تـاریخ انتشار:
- تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۹ مرداد, ۱۴۰۴

رانندگی در زمستان، به ویژه در جادههای برفی و یخبندان، همواره با خطرات فراوانی همراه است. کامیونها و اتوبوسها به دلیل وزن بالا و ابعاد بزرگ، در مسیرهای لغزنده بیشتر در معرض لغزش، تصادف یا توقفهای ناخواسته قرار دارند. از همین رو، استفاده از زنجیر چرخ یک الزام ایمنی است که میتواند جان راننده، سرنشینان و سایر خودروها را نجات دهد. در این مقاله به آموزش بستن زنجیر چرخ کامیون و نحوه بستن زنجیر چرخ اتوبوس پرداخته و نکات مربوط به نگهداری، نصب و انتخاب زنجیر چرخ را بررسی میکنیم.
چرا بستن زنجیر چرخ ضرورت دارد؟
زنجیر چرخ اتوبوس یا کامیون (Truck chain) وسیلهای است که به دور لاستیک پیچیده میشود تا اصطکاک میان لاستیک و سطح جاده در شرایط برف و یخ، افزایش یابد، زیرا لاستیکهای معمولی به خوبی نمیتوانند خودرو را کنترل کنند و احتمال سرخوردن و از دست دادن کنترل زیاد است. البته در جادههای مرطوب باید ترجیحا با انتخاب لاستیک خارجی خوب از پدیدههایی مانند هیدروپلنینگ در رانندگی جلوگیری کنید.
بنابراین با نصب زنجیر چرخ، لاستیک در تماس با جاده قرار میگیرد و کشش خودرو افزایش مییابد. به همین دلیل، آموزش بستن زنجیر چرخ کامیون و نحوه بستن زنجیر چرخ اتوبوس اهمیت ویژهای دارد و رانندهای که این مهارت را بلد است، میتواند در شرایط سخت زمستانی با آرامش و امنیت بیشتری رانندگی کند. البته به باور رانندگان، کیفیت لاستیک ماشین سنگین نیز تاثیر زیادی در سهولت بستن زنجیر چرخ دارد.
انواع زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس کدام است؟
زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس در انواع مختلف شامل:
- زنجیر چرخ فلزی تکی: دارای دو رشته طولی و چندین رشته عرضی، مناسب برف متوسط
- زنجیر چرخ فلزی زوجی: ساختار مقاوم با سه رشته طولی و اتصالات ضربدری، برای کامیونهای سنگین و مسیرهای کوهستانی
- زنجیر چرخ فولادی: رایجترین نوع، ساختهشده از فولاد مقاوم، مناسب بارهای سنگین
- زنجیر چرخ پارچهای: سبک و سریع نصب میشود، اما برای کامیونهای سنگین مناسب نیست
- زنجیر چرخ نانو پلیمری: مقاوم، جلوگیری از آسیب به تایر، مناسب کشورهای سردسیر
- زنجیر چرخ تسمهای: نصب ساده اما مقاومت کم
- زنجیر چرخ اتوماتیک: پس از نصب اولیه، بهطور خودکار سفت میشود و راحتی بالایی دارد
در مجله کورال تایر درباره انواع زنجیر چرخ برای ماشینهای سواری نیز توضیح دادهایم.
تفاوت زنجیر چرخ و لاستیک زمستانی و میخ دار چیست؟
- لاستیک زمستانی: مناسب برف سبک و باران سرد، اما در یخزدگی شدید کارایی محدودی دارد.
- لاستیک میخدار: گزینهای حرفهای اما گران و ممنوع در بسیاری از کشورها به دلیل آسیب به آسفالت.
- زنجیر چرخ: ارزانتر، قابل حمل، چندبار مصرف و مورد تأیید پلیس راهور، به ویژه در شرایط سخت جادهای. دیدن آموزش بستن زنجیر چرخ ایمنی راننده را تضمین میکند.
شرایط استفاده از زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس چگونه است؟
به طور کلی رانندگان باید با چگونگی تعویض لاستیک اتوبوس و موارد لزوم استفاده از چرخ کامیون و اتوبوس آگاه باشند:
- بارش برف سنگین یا یخزدگی جاده
- حرکت در گردنهها و مسیرهای کوهستانی
- مسیرهایی که پلیس نصب زنجیر را الزامی میکند
- توقف و شروع حرکت در سرازیری یا سربالاییهای لغزنده
در جادههای کوهستانی، همراه داشتن زنجیر چرخ ضروری است. این نکته را نیز در نظر بگیرید که زنجیر با مشخصات لاستیک کامیون هماهنگ باشد.
قبل از نصب زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس چه آمادگی لازم است؟
- پارک در جای امن، روشنکردن فلاشر و قرار دادن مثلث خطر
- استفاده از دستکش برای محافظت از دستها در سرمای شدید
- بررسی زنجیر برای شکستگی یا زنگزدگی
- انتخاب چرخهای محور محرک (معمولاً محور عقب در کامیونهای تکمحور)
- در کامیونهای دو محور یا تریلی، نصب زنجیر روی هر دو محور محرک ضروری است
پیشنهاد میکنیم که حتما درباره پنچرگیری لاستیک کامیون مطالعه کنید.
آموزش بستن زنجیر چرخ کامیون در ۵ مرحله!
برای بستن زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس، مراحل زیر را طی کنید:
- پهنکردن زنجیر روی زمین صاف
- قرار دادن روی تایر و پوشش کامل سطح لاستیک
- اتصال قلابها و بستها از جلو و عقب
- حرکت کوتاه برای جایگیری زنجیر و محکمکردن مجدد
- بررسی نهایی برای اطمینان از نصب یکنواخت
در شرایط اضطراری، میتوان سریعتر زنجیر چرخ کامیون را بست: زنجیر را پهن کرده، کامیون را روی نیمه اول حرکت دهید، نیمه دوم را روی تایر قرار دهید، قلابها را محکم کنید و سپس حرکت کوتاهی داشته باشید.
نحوه بستن زنجیر چرخ اتوبوس چگونه است؟
اتوبوسها به دلیل طول بیشتر و وزن بالا، نیازمند مهارت بیشتری هستند. مراحل کلی:
- پهنکردن زنجیر و بررسی سلامت آن
- نصب روی چرخهای محور محرک
- اتصال بستها و قلابها از جلو به عقب
- حرکت کوتاه برای جایگیری زنجیر و محکمکردن مجدد
نحوه بستن زنجیر چرخ اتوبوس باید پیش از حرکت تمرین شود تا راننده در شرایط واقعی تسلط کافی داشته باشد. رعایت ایمنی شامل سرعت پایین، حفظ فاصله ایمن و اجتناب از حرکت روی آسفالت خشک است.
راهنمای خرید زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس
- مطابق با سایز لاستیک: با استفاده از دفترچه راهنمای تایر، اندازه زنجیر چرخ را انتخاب کنید.
- نوع محور محرک: زنجیر مخصوص تکمحور یا دو محور.
- جنس زنجیر: فولادی برای مسیرهای سخت، پلیمری برای مسیرهای ترکیبی.
- برند و کیفیت: زنجیرهای ارزان و غیراستاندارد ممکن است در مسیر پاره شوند.
- خرید مطمئن: ترجیحاً از فروشگاه معتبر با ضمانت خرید کنید.
نتیجهگیری
آموزش بستن زنجیر چرخ کامیون و اتوبوس مهارتی حیاتی برای رانندگی ایمن در زمستان است. انتخاب درست زنجیر، نصب اصولی و نگهداری صحیح، سفرهای زمستانی ایمن و بدون خطر را ممکن میسازد. رانندگان باید همیشه زنجیر مناسب همراه داشته باشند و پیش از ورود به جادههای برفی نصب آن را تمرین کنند. پیشنهاد ما استفاده از لاستیک سنگین ترازانو، لاستیک سنگین فورلندر یا لاستیک سنگین مارومکس برای افزایش اصطکاک تایر در جادههای برفی است.
سوالات متداول:
آیا نصب زنجیر روی یک چرخ کامیون و یا اتوبوس کافی است؟
زنجیر چرخ باید روی همه چرخهای محور محرک نصب شود.
بهترین نوع زنجیر برای جادههای ایران کدام است؟
زنجیرهای فولادی زوجی برای مسیرهای کوهستانی و برفی مناسبترین گزینه هستند.
آیا میتوان با زنجیر روی آسفالت خشک رانندگی کرد؟
این کار باعث آسیب به زنجیر، تایر و سطح جاده میشود.