بهترین رینگ لاستیک اتوبوس‌، از فولادی تا آلومینیومی!

رینگ لاستیک؛ قطعه‌ای فلزی و حلقه‌ای شکل است که لاستیک بر روی آن نصب می‌شود و نقش اساسی در تحمل وزن، انتقال نیرو و جذب ضربات ناشی از جاده ایفا می‌کند. این قطعه با انتقال یکنواخت فشار و نیرو به سطح زمین، ثبات حرکت و ایمنی را تضمین می‌نماید. در این مقاله از کورال تایر، تمام نکات مهم درباره رینگ لاستیک اتوبوس‌، انواع، مزایا، معایب، استانداردها و نگهداری را بررسی می‌کنیم.

چرا توجه به رینگ لاستیک اتوبوس‌ مهم است؟

رینگ (Rim) لاستیک اتوبوس‌ به عنوان اتصال‌دهنده لاستیک به محور چرخ اتوبوس، باید ویژگی‌هایی چون استحکام، مقاومت در برابر ضربات، توانایی تحمل بارهای سنگین و همچنین کمک به حفظ تعادل و ایمنی خودرو را دارا باشد. این وزن شامل: مسافران، بار، سوخت و حتی سیستم‌های جانبی خودروست که باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• تحمل وزن بالا بدون تغییر شکل
• مقاومت در برابر ضربات و ارتعاشات جاده
• پایداری در دمای بالا به دلیل گرمای ترمزها
• تناسب با استانداردهای ایمنی و فشار باد تایرها

به طور کلی چنانچه انواع رینگ لاستیک اتوبوس کیفیت مناسبی نداشته باشد یا آسیب ببیند، مشکلاتی مثل تاب برداشتن، ترک‌خوردگی یا حتی جدا شدن تایر از رینگ ممکن است اتفاق بیفتد. چنین حوادثی نه‌تنها هزینه‌بر هستند بلکه می‌توانند به ایمنی سرنشینان نیز لطمه بزنند.

انواع رینگ لاستیک اتوبوس چه مزایا و معایبی دارند؟

1. رینگ فولادی

رینگ‌های فولادی به دلیل استحکام و دوام بالا، یکی از پرکاربردترین انواع رینگ در اتوبوس‌ها هستند. این رینگ‌ها معمولاً از فولادهای خاصی ساخته می‌شوند که مقاومت خوبی در برابر ضربات و فشارهای بالا دارند که در ادامه به انواع آن اشاره می‌شود:

• رینگ تَک‌تکه (One-piece rim)

رینگ تَک‌تکه به صورت یکپارچه ساخته شده و نیازی به تیوب ندارد. طراحی آن به ویژه برای رانندگان اتوبوس مفید است، زیرا خطر نشتی هوا را کاهش می‌دهد و نصب آن نیز ساده‌تر است. این رینگ فاقد کاپ یا رینگ قفل‌دار جداگانه است و به صورت تیوبلس یا با تیوب مستقیماً روی رینگ یک‌تکه نصب می‌شود. این مدل بیشتر در اتوبوس‌های جدیدتر رایج است.

مزایا:

• استحکام و دوام بسیار بالا
• قیمت مناسب‌تر نسبت به رینگ آلومینیومی
• مقاومت خوب در برابر ضربه و فشار

معایب:

• وزن زیاد که ممکن است مصرف سوخت را کمی افزایش دهد
• احتمال زنگ‌زدگی در صورت بی‌توجهی به نگهداری

معمولا برای لاستیک اتوبوس اسکانیا از این نوع رینگ استفاده می شود.

• رینگ چندتکه (Multi-Piece rim)

رینگ لاستیک اتوبوس‌ چند تکه (Split Rim) که معمولاً برای تایرهای تیوب‌دار به کار می‌رود از چند قطعه تشکیل شده که کاپ رینگ با یک حلقه قفل همراه است. این نوع از رینگ به دلیل ساختار پیچیده و نیاز به تجهیزات خاص برای نصب، در شرایط سخت کاربرد کمتری دارند. برای همین رینگ چند تکه بیشتر در رینگ‌های قدیمی مشاهده می‌شود.

مزایا: انعطاف‌پذیری در تعمیرات

معایب: پیچیدگی در نصب، ریسک‌های ایمنی بیشتر

نکته مهم درباره کاپ رینگ و قفل رینگ این است که در رینگ‌های چندتکه معمولاً قطعه‌ای به نام کاپ رینگ یا لاک رینگ وجود دارد. کاپ رینگ یک حلقه فلزی است که روی لبه رینگ قرار گرفته و تایر را در جای خود محکم قفل می‌کند. این قطعه علاوه بر افزایش ایمنی، مانع ورود گرد و خاک به پیچ‌ها نیز می‌شود. در رینگ‌های تک‌تکه معمولی اتوبوس، معمولاً کاپ رینگ وجود ندارد، اما در مدل‌های چندتکه به‌ویژه نمونه‌های قدیمی‌تر، کاپ رینگ و قفل رینگ ضروری هستند. اگر این قطعات به درستی نصب نشوند یا دچار آسیب شوند، احتمال جدا شدن لاستیک هنگام حرکت افزایش می‌یابد؛ این اتفاق برای همه انواع لاستیک چینی، اروپایی، آمریکایی، ژاپنی و ایرانی می‌تواند رخ دهد.

2. رینگ آلومینیومی

رینگ‌های آلومینیومی، به‌ویژه مدل‌های فورج‌شده، در سال‌های اخیر به دلیل کاهش وزن و مقاومت بالا در برابر خوردگی، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. این نوع رینگ‌ها از آلیاژهای خاص ساخته می‌شوند که آن‌ها را برای شرایط مختلف کاری مناسب می‌سازد.

• رینگ فورج‌شده

رینگ‌های فورج شده (Forged Aluminum Rim) یا همان آهنگری شده، تحت فشار و دمای بالا ساخته می‌شوند و از استحکام بالایی برخوردارند. این ویژگی باعث می‌شود که در شرایط سخت نیز عملکرد مطلوبی داشته باشند.

مزایا: وزن کم‌تر، مقاومت در برابر خوردگی، طراحی زیبا

معایب: قیمت بالاتر، حساسیت بیشتر به ضربات شدید

• رینگ ریخته‌گری

رینگ‌های ریخته‌گری (Cast Aluminum Rim) در قالب‌های ریخته‌گری ساخته می‌شوند. اگرچه مقاومت کمتری نسبت به رینگ‌های فورج‌شده دارند، اما همچنان برای استفاده در شرایط مختلف کافی هستند.

مزایا: وزن کمتر نسبت به فولادی، قیمت مناسب‌تر نسبت به فورج

معایب: استحکام کمتر، احتمال ترک‌خوردگی در فشار زیاد

نکاتی که در انتخاب رینگ لاستیک اتوبوس باید بدانید!

در انتخاب انواع رینگ لاستیک اتوبوس‌ به‌ دلیل وزن بالا و شرایط ویژه عملکرد، نیازمند طراحی و نگهداری تخصصی هستند. آشنایی با نکات کلیدی در این زمینه برای بهبود عملکرد رینگ ضروری است:

1. وزن و ابعاد خاص اتوبوس‌ها

اتوبوس‌ها به دلیل وزن زیاد سرنشینان و بارهای متغیر (مثل چمدان در اتوبوس‌های مسافری) نیازمند رینگ‌هایی با ظرفیت بار بسیار بالاتر نسبت به کامیون‌ها یا خودروهای باری سبک هستند. به همین دلیل، در طراحی رینگ لاستیک اتوبوس‌ علاوه بر تحمل وزن محور، باید به پایداری دینامیکی در شرایط حرکت با سرعت‌های مختلف و مانورهای پیچیده توجه ویژه‌ای شود. قبلا توضیح دادیم که توجه به وزن برای جلوگیری از ترکیدن لاستیک اتوبوس نیز اهمیت بالایی دارد.

2. تأثیر حرارت ترمز بر رینگ

اتوبوس‌ها به دلیل ابعاد بزرگ‌تر و بار زیاد، سیستم ترمز آن‌ها به شدت گرم می‌شود. این گرما می‌تواند به رینگ فولادی منتقل شود و باعث افزایش خستگی فلز شود. بنابراین، طراحی رینگ لاستیک اتوبوس‌ باید به گونه‌ای باشد که انتقال حرارت از ترمز به رینگ کنترل شده باشد یا رینگ‌های آلومینیومی که عملکرد بهتری در این زمینه دارند، استفاده شود.

3. رینگ مناسب برای محورهای عقب و جلو

اتوبوس‌ها معمولاً محورهای جلو و عقب با مشخصات متفاوت دارند و ممکن است برای هر محور رینگ با خصوصیات ویژه‌ای نیاز باشد؛ مثلاً محور جلو که وظیفه هدایت و فرمان دارد، نیاز به رینگ با مقاومت خَمِشی(قابلیت انعطاف) بالاتر دارد.

4. استانداردهای ویژه رینگ

رینگ‌های اتوبوس باید مطابق استانداردهای بین‌المللی طراحی شوند تا طول عمر، مقاومت و ایمنی در شرایط شهری و جاده‌ای تضمین شود. استاندارد UNECE R124 الزامات ایمنی رینگ‌های جایگزین را مشخص کرده و بر تست‌های خستگی، ضربه و تغییر شکل تمرکز دارد. این استاندارد در کنار ISO 3006 و ISO 7141 اطمینان می‌دهد که رینگ در برابر فشار سیستم ترمز و بار کامل، عملکردی پایدار و ایمن داشته باشد.

5. فشار باد و ظرفیت بار ویژه اتوبوس

فشار باد لاستیک اتوبوس نیز همچون فشار باد لاستیک تریلی و سایر ماشین‌های باری بسیار بالاست(مثلاً ۸.۵ بار و بیشتر) تا بتوانند وزن سنگین و بار متغیر را بهتر تحمل کنند. بنابراین طراحی انواع رینگ لاستیک اتوبوس‌ باید به گونه‌ای باشد که فشار بالا را تحمل کنند و نشتی نداشته باشند.

نکته مهم: انتخاب لاستیک باکیفیت تاثیر زیادی در بهبود عملکرد رینگ دارد؛ نتایج بررسی تایرهایی مانند لاستیک اتوبوس ترازانو، لاستیک اتوبوس مارومکس و لاستیک اتوبوس فورلندر در این زمینه بسیار موفقیت آمیز بوده است.

ابعاد استاندارد رینگ لاستیک اتوبوس‌ چقدر است؟

انواع رینگ لاستیک اتوبوس‌ معمولاً در اندازه استاندارد ۲۲.۵ اینچ (R22.5) تولید می‌شوند که هماهنگی کامل با سایز تایرهای مخصوص این خودروها دارد. انتخاب سایز مناسب رینگ اهمیت بالایی دارد، چرا که هماهنگی دقیق بین رینگ و تایر باعث جلوگیری از آسیب به سیستم تعلیق و افزایش ایمنی رانندگی می‌شود.

برخی از نکات کلیدی در نصب رینگ لاستیک اتوبوس‌ عبارتند از:

• تعداد پیچ‌ها: معمولاً ۱۰ پیچ برای رینگ ۲۲.۵ اینچ رایج است.
• قطر دایره پیچ‌ها: حدود ۲۸۵ میلی‌متر است که باید با چرخ و محور هماهنگ باشد.
• قطر سوراخ مرکزی: تقریباً ۲۸۱ میلی‌متر است و نقش کلیدی در تثبیت رینگ روی محور دارد.

ظرفیت بار نیز بر عملکرد رینگ، تاثیر گذار است. رینگ‌های ۲۲.۵ اینچی می‌توانند بارهایی بین ۱۷۷۵ کیلوگرم تا بیش از ۳۲۰۰ کیلوگرم را تحمل کنند. به همین دلیل، انتخاب رینگ با ظرفیت بار مناسب براساس وزن و شرایط کاری اتوبوس، از نظر ایمنی و عملکرد بهینه بسیار ضروری است.

 آسیب‌های رایج رینگ لاستیک اتوبوس‌ کدام است؟

انواع رینگ لاستیک اتوبوس‌ باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی معتبر ساخته شوند تا کیفیت و ایمنی آن‌ها تضمین شود.

با این حال انواع رینگ در طول استفاده، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که بر عملکرد آن‌ها تأثیرگذار است:

• ترک‌خوردگی: ناشی از ضربات شدید یا فشارهای غیرمعمول
• تابیدگی (Out of Round): تغییر شکل دایره‌ای که باعث لرزش و سایش نامتقارن تایر می‌شود
• خوردگی و زنگ‌زدگی: به‌ویژه در رینگ‌های فولادی که نیاز به مراقبت ویژه دارند
• مشکلات نصب: اشتباهات در انتخاب نوع هاب یا استفاده از قطعات غیر استاندارد

چگونه از رینگ لاستیک اتوبوس‌ نگهداری  کنیم؟

برای افزایش عمر مفید رینگ لاستیک اتوبوس‌ و جلوگیری از خرابی‌های زودهنگام، نگهداری و بازبینی دوره‌ای آن ضروری است:

• بازدید دوره‌ای: بررسی ترک‌ها، تغییر شکل‌ها و خوردگی به خصوص در ناوگان اتوبوس‌رانی
• کنترل فشار باد: تنظیم دقیق فشار باد تایر طبق دستورالعمل‌ها
• تمیزکاری: زدودن گرد و غبار و مواد روغنی از رینگ‌ها
• چرخش چرخ‌ها: تعویض جای چرخ‌ها به صورت دوره‌ای (درباره نکات حرفه ای تعویض لاستیک اتوبوس بیشتر بخوانید)

جمع بندی

انتخاب رینگ لاستیک اتوبوس‌ از جنس فولاد به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب، گزینه‌ای رایج است اما به دلیل وزن بالا، می‌تواند مصرف سوخت را افزایش دهد. در مقابل، رینگ‌های آلومینیومی سبک‌تر و مقاوم‌تر در برابر خوردگی بوده و ظاهر بهتری دارند ولی در مقابل قیمت بالاتری دارند و نسبت به ضربات شدید حساس‌تر هستند. بنابراین انتخاب بهترین رینگ باید با توجه به وزن و نوع اتوبوس، شرایط کاری، استانداردهای ایمنی و قابلیت نگهداری صورت گیرد تا علاوه بر افزایش عمر لاستیک، ایمنی و کارایی خودرو تضمین شود.

 

سوالات پر تکرار