۱۰ پیامد خطرناک رانندگی با لاستیک کم باد!

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام سوار شدن به خودرو متوجه می‌شوید که یکی از لاستیک‌ها کم بادتر از بقیه به نظر می‌رسد. در این مواقع، به خصوص اگر عجله داشته باشید، ممکن است وسوسه شوید که موضوع را نادیده بگیرید. اما حقیقت این است که رانندگی با لاستیک کم باد، یکی از خطرناک‌ترین اشتباهاتی است که می‌توانید مرتکب شوید. در این مقاله پیامدهای جدی و حیاتی این اشتباه رایج را بررسی می‌کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.

دلایل رایج کاهش فشار باد لاستیک

علت خالی شدن باد لاستیک، ترکیبی از عوامل محیطی، مکانیکی و نگهداری نامناسب هستند. رانندگی با لاستیک کم باد، علاوه بر افزایش مصرف سوخت، موجب کاهش کنترل خودرو و افزایش احتمال ترکیدن لاستیک نیز می‌شود. برخی از دلایل کاهش باد لاستیک عبارتند از:

• تغییرات دمایی: به طور میانگین، با هر ۱۰ درجه کاهش دما، حدود یک PSI از فشار باد لاستیک کاهش می‌یابد. به همین دلیل در فصل‌های سرد سال باید فشار باد لاستیک‌ها بیشتر بررسی شود. در مقاله باد نیتروژن در زمستان درباره ویژگی‌های این گاز محبوب در فصل سرد بیشتر بخوانید.
• آسیب دیدگی رینگ: ضربه‌های شدید یا فرسودگی در طول زمان ممکن است باعث آسیب به رینگ و یا شل شدن والف لاستیک شوند که موجب نشتی هوا می‌شود.
• پارگی‌ها و سوراخ‌های کوچک: لاستیک‌ها در طول زمان، بر اثر برخورد با اشیای تیز مانند میخ یا شیشه، دچار پارگی‌های سطحی یا سوراخ‌های ریز می‌شوند که موضوع به‌مرور باعث تخلیه باد لاستیک می‌شود. درباره رفع پنچری ریز لاستیک قبلا به صورت کامل توضیح داده‌ایم.
• نشتی از محل اتصال تایر و رینگ: اگر لاستیک به‌درستی روی رینگ نصب نشده باشد یا لبه رینگ آسیب دیده باشد، ممکن است هوا به‌آرامی از این ناحیه خارج شود.
• عدم استفاده از درپوش والف: این درپوش کوچک در ظاهر کم‌اهمیت به نظر می‌رسد، اما از ورود گردوغبار و رطوبت به داخل سوپاپ جلوگیری کرده و مانع نشتی هوا می‌شود.
• فرسودگی یا قدیمی بودن لاستیک: با گذشت تاریخ انقضای لاستیک و قرار گرفتن در معرض شرایط جوی مختلف، لاستیک‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و مستعد ترک‌خوردگی و نشتی می‌شوند.

اگر این عوامل به‌موقع شناسایی و برطرف نشوند، ممکن است رانندگی با لاستیک کم باد، علاوه بر خطرناک بودن به سیستم تعلیق خودرو و حتی سیستم فرمان آسیب وارد کند. بررسی منظم فشار باد تایر و وضعیت ظاهری آن‌ها بهترین راه پیشگیری از این مشکلات است.

نشانه‌های کم باد بودن لاستیک را بشناسید، پیش از آن‌که دیر شود!

شاید ندانید، اما یکی از رایج‌ترین دلایل رانندگی با لاستیک کم باد، عدم آگاهی از کاهش تدریجی فشار هوا در تایرهاست. این وضعیت می‌تواند به راحتی از چشم راننده پنهان بماند و در درازمدت به لاستیک، سیستم تعلیق و حتی ایمنی خودرو آسیب وارد کند. به همین دلیل، آشنایی با علائم هشداردهنده‌ کم باد بودن لاستیک، نقش مهمی در پیشگیری از خطرات و افزایش عمر لاستیک‌ها دارد. این علائم شامل:

روشن شدن چراغ TPMS: اگر خودرو مجهز به سنسور باد لاستیک (پایش کنترل فشار باد لاستیک) باشد، این سیستم هنگام کاهش فشار باد، چراغ آن روشن می‌شود.

 افزایش دفعات مراجعه به پمپ بنزین: لاستیک کم باد باعث افزایش اصطکاک با سطح جاده شده و در نتیجه مصرف سوخت خودرو بیشتر می‌شود.

صداهای غیرعادی از تایرها: ممکن است هنگام رانندگی، صدای برخورد شدیدتر لاستیک با سطح جاده یا صدای لرزش غیرعادی به گوش برسد. درباره معنی انواع صدای تایر ماشین در مجله کورال تایر بخوانید.

فرمان‌پذیری ضعیف: کاهش باد تایرها، خصوصاً در چرخ‌های جلو، باعث کاهش دقت فرمان‌پذیری و کنترل خودرو می‌شود. پیچیدن یا تغییر مسیر ممکن است با تأخیر یا ناپایداری همراه باشد.

طولانی‌تر شدن مسافت ترمز: لاستیک‌های کم باد تماس بهینه با جاده ندارند، که این موضوع باعث افزایش فاصله ترمز و کاهش چسبندگی در شرایط ترمزگیری می‌شود.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم چه در لاستیک خارجی و چه ایرانی، ضمن جلوگیری از رانندگی با لاستیک کم باد، در اسرع وقت فشار باد تمام تایرها را بررسی و تنظیم کنید. استفاده منظم از گیج فشار باد، چکاپ فصلی تایرها و توجه به هشدارهای سیستم TPMS، می‌تواند از بروز حوادث ناگهانی و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.

۱۰ پیامد رانندگی با لاستیک کم باد؛ از عملکرد خودرو تا افزایش مصرف سوخت

وقتی باد لاستیک کاهش می‌یابد، سطح تماس آن با زمین بیشتر می‌شود. این اتفاق باعث ایجاد اصطکاک بیشتر شده و به تدریج گرمای زیادی در سطح تایر تولید می‌کند. نتیجه‌ این فرایند می‌تواند ترکیدن تایر، فرسایش سریع‌تر آج لاستیک و حتی خطر تصادف باشد. همچنین رانندگی با لاستیک کم باد، منجر به کاهش پایداری خودرو، طولانی‌تر شدن مسافت توقف و عملکرد ضعیف‌تر در پیچ‌ها می‌شود. بسیاری از تصادف‌ها زمانی رخ می‌دهند که راننده تصور می‌کند همه چیز تحت کنترل است، در حالی‌که لاستیک‌ها عملکرد صحیح ندارند.

در ادامه با مهم‌ترین پیامدهای رانندگی با لاستیک کم باد، آشنا می‌شوید:

1. کنترل ضعیف‌تر در مانورها

در تستی که توسط یک مرکز تحقیقاتی کانادایی روی دو کراس‌اوور در خصوص رانندگی با لاستیک کم باد انجام شد، مشخص شد که خودرویی که لاستیک‌های آن کم باد بود، در مانورهای ساده پیچ‌ها کنترل خود را از دست داد، در حالی که خودرویی که تایر آن پر باد بود، به‌راحتی پیچ‌ها را طی کرد. بنابراین حفظ فشار باد مناسب لاستیک‌ها به بهبود هندلینگ خودرو کمک می‌کند.

2. آسیب به قطعات خودرو

رانندگی با لاستیک کم باد، باعث می‌شود تا سیستم تعلیق، شاسی و حتی قطعاتی مانند کمک‌فنر، چرخ‌ها و ترمزها تحت فشار بیشتری قرار بگیرند. این فشار می‌تواند خرابی‌هایی گران‌قیمت به همراه داشته باشد.

3. افزایش مصرف سوخت

 وقتی فشار تایر کمتر از حد استاندارد باشد، سطح تماس لاستیک با جاده بیشتر می‌شود و همین موضوع باعث افزایش اصطکاک و در نتیجه مصرف سوخت می‌شود. بنابراین رانندگی با لاستیک کم باد که تنها ۸۰٪ هوا دارد، می‌تواند تا ۵٪ مصرف سوخت را افزایش دهد. این موضوع در لاستیک چینی، اروپایی و ایرانی به صورت یکسان اتفاق می‌افتد.

4. طولانی‌تر شدن زمان ترمزگیری

رانندگی با لاستیک کم باد، موجب افزایش مسافت ترمز خودرو در جاده‌های لغزنده و یا هنگام ترمز ناگهانی می‌شود و این یعنی توقف خودرو دیرتر انجام می‌شود و خطر تصادف بالا می‌رود. این موضوع نیز  یکی از خطرناک‌ترین پیامد رانندگی تایرهای کم باد است.

5. آلودگی بیشتر محیط زیست

زمانی که فشار باد لاستیک‌ها کمتر از حد استاندارد باشد، سطح تماس لاستیک با زمین افزایش می‌یابد. این موضوع باعث ایجاد اصطکاک بیشتر بین لاستیک و سطح جاده می‌شود، به گونه ای که موتور خودرو را وادار می‌کند تا برای حرکت دادن خودرو، انرژی بیشتری مصرف کند. در نتیجه، مصرف سوخت در هنگام رانندگی با لاستیک کم باد، افزایش می‌یابد و در پی آن، میزان آلاینده‌هایی مانند دود حاصل از احتراق سوخت نیز بیشتر می‌شود.

6. کاهش عمر لاستیک‌ها

هرچقدر لاستیک کم‌بادتر باشد، اصطکاک با جاده و لاستیک سایی بیشتر می‌شود. زیرا لاستیک‌هایی که کیفیت پایینی دارند، با شرایط کم‌باد حتی سریع‌تر فرسوده می‌شوند. این موضوع منجر به کاهش عمر لاستیک تا ۲۵٪ می‌شود و شما را وادار به تعویض زودهنگام و صرف هزینه‌های اضافی می‌کند.

7. افزایش احتمال ترکیدن لاستیک

همانطور که اگر باد لاستیک زیاد باشد ممکن است در سرعت بالا یا گرمای زیاد بترکد. از طرف دیگر، رانندگی با لاستیک کم باد نیز در برابر اصطکاک شدید داغ می‌شود و این دمای بالای تایر، می‌تواند به مرور زمان ساختار تایر را تخریب کند و باعث ترکیدن لاستیک در حین حرکت شود.

8. افزایش خطر پنچری لاستیک و آسیب‌دیدگی

زمانی‌که باد لاستیک کمتر از حد استاندارد باشد، سطح تماس لاستیک با جاده به‌طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. این فشار اضافی هنگام رانندگی با لاستیک کم‌باد، باعث می‌شود، لاستیک بیشتر در معرض آسیب‌هایی مثل پارگی، ساییدگی شدید، پنچری و حتی جدا شدن از رینگ لاستیک قرار بگیرد. در چنین شرایطی تایر تنها با عبور جزئی از یک جسم تیز و یا ناهمواری ساده، پنچر خواهد شد. با این حال، اگر این پرسش برایتان مطرح است که با لاستیک پنچر چقدر میشه راه رفت؟ ما قبلا این موضوع را بررسی کرده‌ایم.

9. از کار افتادن کامل و تخریب تایر

یکی از بدترین پیامدهای رانندگی با لاستیک کم باد، تخریب تدریجی و کامل تایر است. در این حالت، چون سطح تماس با آسفالت زیادتر از حد معمول می‌شود، اصطکاک بالا رفته و گرمای شدیدی در بافت تایر ایجاد می‌شود. این گرما به‌مرور باعث ساییدگی سریع آج‌ لاستیک، از بین رفتن ساختار آن و در نهایت از کار افتادن کامل تایر می‌شود. اگر این اتفاق هنگام رانندگی و یا ترمز ناگهانی رخ دهد، ممکن است به تصادفی خطرناک ختم شود.

10. افزایش فشار موتور خودرو

یکی دیگر از پیامدهای رانندگی با لاستیک کم باد، افزایش فشار روی موتور است که باعث کاهش عمر مفید این بخش حساس خودرو می‌شود. زمانی که باد تایرها تنظیم نباشد و شما مجبور به رانندگی با لاستیک کم‌باد شوید، موتور فشار بیشتری را تحمل می‌کند تا بتواند ماشین را به حرکت درآورد. بنابراین میزان استهلاک آن افزایش پیدا می‌کند و احتمال دارد با خطراتی مثل افزایش بیش از حد دمای کارکرد موتور، کاهش عمر یاتاقان‌ها و رینگ پیستون‌ها، سوختن واشر سرسیلندر و مواردی از این دست مواجه شود.

چگونه از کم باد شدن لاستیک‌ها جلوگیری کنیم؟

رانندگی با لاستیک کم باد نه‌تنها ایمنی شما را به خطر می‌اندازد، بلکه موجب افزایش مصرف سوخت و فرسایش سریع‌تر تایرها می‌شود. پیشگیری از این مشکل ساده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. کافیست چند نکته‌ کلیدی را به‌طور منظم رعایت کنید:

• بررسی منظم فشار باد تایرها: حداقل ماهی یک‌بار و پیش از سفرهای طولانی، فشار باد تمام تایرها از جمله لاستیک زاپاس را بررسی کنید. حتماً این کار را در حالت سرد تایر انجام دهید؛ یعنی زمانی‌که خودرو حداقل سه ساعت خاموش بوده و یا مسافت کوتاهی طی کرده است.

• استفاده از فشارسنج دقیق: برای اندازه‌گیری صحیح، از فشارسنج‌های دیجیتال یا آنالوگ کالیبره شده استفاده کنید. میزان فشار استاندارد تایرها (PSI) معمولاً روی برچسب درب راننده یا در دفترچه راهنمای خودرو درج شده است. اطمینان از دقیق بودن دستگاه اندازه‌گیری، کلید تشخیص زودهنگام کاهش فشار باد است.

• بهره‌گیری از سیستم هشدار فشار باد تایر (TPMS): امروزه بیشتر خودروهای مدرن به سیستم کنترل فشاد باد تایر TPMS، مجهز هستند. این سیستم نقش مهمی در افزایش ایمنی و هشدار به‌موقع به راننده دارد. سیستم TPMS به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم؛ تقسیم می‌شود. در نوع مستقیم، سنسورهایی داخل تایر فشار باد را به‌صورت دقیق و لحظه‌ای اندازه‌گیری می‌کنند و در نوع غیرمستقیم، با تحلیل سرعت چرخش چرخ‌ها، کاهش فشار تخمین زده شده و هشدار داده می‌شود. هر دو نوع، با روش‌های متفاوت، به حفظ ایمنی و عملکرد بهتر خودرو کمک می‌کنند.

• بررسی تایر یدکی: فراموش نکنید تایر یدکی هم نیاز به مراقبت دارد. زیرا در مواقع اضطراری چنانچه متوجه شوید که تایر زاپاس نیز کم باد است و یا قابل استفاده نیست. مجبور به رانندگی با لاستیک کم باد، خواهید بود که همانطور که اشاره شد، عواقب خطرناکی دارد.

نتیجه گیری

ظاهر لاستیک‌ها همیشه نشان‌دهنده وضعیت واقعی آن‌ها نیست. حتی اگر تایری سالم به نظر برسد، ممکن است تا ۲۰ درصد کمتر از حد استاندارد باد داشته باشد. رانندگی با لاستیک کم باد، حتی در مسافت‌های کوتاه، خطرناک است و می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت و حتی تصادف شود. در فصول سرد و گرم، بررسی منظم فشار باد لاستیک‌ها و استفاده از لاستیک با کبفیت همچون لاستیک ترازانو ضروری است.

در نهایت در صورت مشاهده هرگونه نشتی یا کاهش فشار، باید فوراً نسبت به تعمیر یا تعویض لاستیک اقدام کرد. بی‌توجهی به این موارد می‌تواند هزینه‌ها و خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. در نهایت با بررسی‌های دوره‌ای و استفاده از ابزار دقیق، می‌توان از مشکلات جدی جلوگیری کرد و ایمنی رانندگی را حفظ کرد.

سوالات پر تکرار