انتخاب سایز لاستیک خودرو سواری و سایزهای جایگزین

چشمانتان را ببندید و تصور کنید که در جاده‌ای بی‌انتها، زیر نور طلایی خورشید و صدای موسیقی دل‌نشین همراه با وزش نسیم خنک از پنجره باز در حال رانندگی هستید. در این هنگام ناگهان؛ لرزشی خفیف در فرمان احساس می‌کنید و کنترل خودرو کم و کمتر می‌شود. در این لحظه است که متوجه می‌شوید، چقدر انتخاب صحیح لاستیک به لحاظ کیفیت و سایز، می‌تواند تفاوت میان سفری لذت‌بخش و کابوسی ناگهانی باشد. پس بیایید با هم سفری به دنیای لاستیک‌ها و سایز لاستیک داشته باشیم تا لذت و امنیت رانندگی را دو چندان کنیم.

سایز لاستیک به چه معناست و آگاهی از آن چه اهمیتی دارد؟

در پاسخ به سوال سایز لاستیک چیست؟ باید گفت: سایز تایر خودرو یکی از مهم‌ترین عوامل در عملکرد، ایمنی و رانندگی راحت است. زیرا سایز صحیح لاستیک تأثیر مستقیمی بر کنترل خودرو، مصرف سوخت و طول عمر لاستیک دارد. درک مفهوم سایز تایر خودروها می‌تواند به انتخاب صحیح لاستیک کمک کند و از مشکلاتی مانند افزایش مصرف سوخت، فرسودگی نامتوازن و کاهش کنترل خودرو جلوگیری نماید. بنابراین باید با دقت و دانش کافی بهترین سایز را انتخاب کنیم.

سایز لاستیک یعنی چه و چگونه مشخص می‌شود؟

برای اینکه بدانیم سایز لاستیک چگونه محاسبه می‌شود، باید اعداد و حروف روی لاستیک را تجزیه و تحلیل کنیم. در ادامه به روش خواندن سایز لاستیک ۱۸۵/60R13 می‌پردازیم:

• عدد ۱۸۵: نشان‌دهنده‌ پهنای لاستیک به میلی‌متر است.
• عدد ۶۰: نسبت فاق (ارتفاع دیواره) به پهنا را برحسب درصد بیان می‌کند.
• حرف R: به معنای رادیال بودن ساختار لاستیک است.
• عدد ۱۳: قطر رینگ را بر حسب اینچ مشخص می‌کند.

حروف خاص روی لاستیک چه معنایی دارند؟

برخی از لاستیک‌ها دارای حروفی در ابتدای سایز هستند که نوع وسیله نقلیه مناسب را مشخص می‌کنند. معنای این حروف عبارتند از:

P : مناسب خودروهای سواری

LT : مناسب خودروهای باری سبک

ST : مخصوص تریلرها

T : لاستیک یدکی موقت

انواع سایز لاستیک خودرو‌های ایرانی

سایز لاستیک ماشین‌های ایرانی، متنوع است و برای انتخاب لاستیک مناسب، ابتدا باید سایز مناسب خودروی خود را شناسایی کرده و سپس اقدام به خرید کنید. این موضوع در مورد خودروهای خارجی نیز صدق می‌کند، زیرا انتخاب درست سایز لاستیک ماشین‌های خارجی، تأثیر مستقیمی بر ایمنی، عملکرد و راحتی رانندگی دارد؛ چراکه لاستیک‌های خارجی معمولاً دوام بیشتری داشته و در سرعت‌های بالا و شرایط دشوار رانندگی، چسبندگی بهتری ارائه می‌دهند. بااین‌حال، قیمت بالاتر و محدودیت در دسترسی برخی مدل‌ها ممکن است چالش‌هایی برای خریداران ایجاد کند.

نمایندگی‌های کورال تایر در ایران با عرضه لاستیک ترازانو این روند را ساده‌تر کرده‌اند و انتخابی مطمئن و آسان را برای رانندگان فراهم آورده‌اند. در ادامه، به بررسی انواع مختلف سایز لاستیک ماشین‌های ایرانی و گزینه‌های جایگزین آن‌ها می‌پردازیم.

جدول سایز لاستیک ماشین‌های ایرانی

نام خودرو	سایز استاندارد لاستیک	سایزهای لاستیک جایگزین
پراید	۱۶۵/65R13	۱۷۵/60R13
سمند	۱۸۵/65R15	۱۹۵/60R15, 205/60R15
پژو پارس	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14, 205/60R14
پژو ۲۰۶	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14, 205/60R14
پژو ۴۰۵	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14,205/60R14
پژو ۲۰۷	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14, 205/60R14
دنا	۱۸۵/65R15	۲۰۵/60R15, 195/60R15
دنا پلاس	۲۰۵/50R16	۲۰۵/55R16
کوییک	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14, 205/65R14
تیبا	۱۷۵/70R13	۱۸۵/70R13
رانا	۱۸۵/65R14	۱۹۵/60R14, 205/60R14
ال ۹۰ (تندر ۹۰)	۱۸۵/65R15	۱۹۵/60R15, 205/60R15
شاهین	۱۸۵/65R15	۱۹۵/60R15, 205/60R15
ساینا	۱۸۵/60R14	۱۹۵/60R14
تارا دنده‌ای	۱۹۵/60R15	۱۹۵/65R15,205/60R15
تارا اتوماتیک	۲۰۵/50R16	۲۰۵/55R16,215/55R16

توجه داشته باشید که استفاده از سایزهای جایگزین باید با دقت و با در نظر گرفتن توصیه‌های سازنده خودرو انجام شود تا از ایمنی و عملکرد بهینه خودرو اطمینان حاصل شود.

لاستیک جایگزین چیست و چگونه انتخاب می‌شود؟

لاستیک جایگزین به تایری گفته می‌شود که می تواند جایگزین لاستیک اصلی خودرو شود اما استفاده از لاستیک جایگزین باید با در نظر گرفتن مشخصات فنی خودرو و رینگ انجام شود زیرا  انتخاب نادرست، می‌تواند مشکلاتی مانند: کاهش کنترل خودرو، آسیب به سیستم تعلیق و حتی ترکیدن لاستیک را به همراه داشته باشد. نکات مهم در خصوص انتخاب لاستیک جایگزین شامل:

اصول انتخاب لاستیک جایگزین

1. تناسب با رینگ: لاستیک جدید باید از نظر ابعاد با رینگ خودرو هماهنگ باشد تا کارایی و ایمنی خودرو حفظ شود.
2. حفظ قطر کلی لاستیک: اختلاف قطر لاستیک نباید بیش از ۳٪ باشد، زیرا ممکن است بر عملکرد کیلومترشمار و سرعت‌سنج تأثیر بگذارد.
3. تأثیر بر عملکرد خودرو: لاستیک پهن‌تر چسبندگی و پایداری بیشتری دارد اما مصرف سوخت را افزایش می‌دهد. در مقابل لاستیک باریک‌تر برای جاده‌های برفی مناسب‌تر است.
4. ارتفاع دیواره لاستیک: دیواره بلندتر باعث رانندگی نرم‌تر می‌شود اما فرمان‌پذیری را کاهش می‌دهد اما در مقابل دیواره کوتاه‌تر کنترل بهتری در پیچ‌ها فراهم می‌کند اما ضربات بیشتری به سیستم تعلیق وارد می‌کند.
5. شاخص بار و سرعت: نباید کمتر از مقدار توصیه‌شده کارخانه باشد.
6. انتخاب متناسب با شرایط آب‌وهوایی: لاستیک‌های چهار فصل، تابستانی یا زمستانی را با توجه به نیاز خود انتخاب کنید.
7. رعایت فشار باد استاندارد: این کار باعث افزایش عمر لاستیک و بهینه‌سازی عملکرد آن می‌شود.
8. توجه به تاریخ تولید: لاستیک‌های بیش از ۴ سال خاصیت انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند.

دقت کنید که برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در انتخاب سایز جایگزین لاستیک، رعایت استانداردهای فنی و مشاوره با کارشناسان، ضروری است.

مقایسه سایز لاستیک؛ لاستیک پهن یا باریک؟

مقایسه سایز لاستیک‌ها نشان می‌دهد که لاستیک‌های عریض‌تر، چسبندگی بیشتری به سطح جاده دارند و در جاده‌های پر پیچ‌ و خم عملکرد بهتری ارائه می‌دهند. در مقابل، لاستیک‌های باریک‌تر مصرف سوخت پایین‌تری دارند و برای رانندگی در جاده‌های لغزنده مناسب‌ترند. بنابراین انتخاب سایز مناسب لاستیک تأثیر بسزایی در عملکرد، ایمنی و راحتی رانندگی دارد.

در ادامه به مقایسه سایز لاستیک پهن و لاستیک باریک و تأثیر این دو بر بخش‌های مختلف عملکرد خودرو می‌پردازیم:

• چسبندگی و پایداری: لاستیک‌های پهن‌تر به دلیل سطح تماس بیشتر با جاده، چسبندگی بالاتری دارند و در پیچ‌ها و سرعت‌های بالا، عملکرد بهتری ارائه می‌دهند. این ویژگی باعث افزایش پایداری خودرو، به خصوص در مسیرهای خشک و آسفالتی می‌شود. در مقابل، لاستیک‌های باریک‌تر چسبندگی کمتری دارند، اما در جاده‌های برفی و لغزنده عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند، زیرا فشار بیشتری بر سطح جاده وارد کرده و باعث نفوذ بهتر به برف و جلوگیری از لغزش می‌شوند.
• مصرف سوخت: لاستیک‌های پهن‌تر به دلیل مقاومت غلتشی بیشتر، باعث افزایش مصرف سوخت می‌شوند. این امر به ویژه در مسیرهای طولانی یا رانندگی در شهر، می‌تواند تأثیر محسوسی بر هزینه‌های سوخت داشته باشد. از سوی دیگر، لاستیک‌های باریک‌تر به دلیل کاهش مقاومت غلتشی، مصرف سوخت کمتری دارند و انتخابی مناسب برای رانندگانی هستند که به دنبال بهینه‌سازی مصرف سوخت خودروی خود هستند.
• راحتی رانندگی: یکی دیگر از جنبه‌های مهم در انتخاب لاستیک، تأثیر آن بر راحتی رانندگی است. لاستیک‌های پهن‌تر معمولاً دارای دیواره کوتاه‌تری هستند که فرمان‌پذیری را بهبود می‌بخشد، اما در عین حال، ضربات ناشی از ناهمواری‌های جاده را بیشتر به اتاق خودرو منتقل می‌کند. در مقابل، لاستیک‌های باریک‌تر با دیواره بلندتر، سواری نرم‌تری را فراهم کرده و ضربات ناشی از چاله‌ها و دست‌اندازها را بهتر جذب می‌کنند، اما ممکن است کنترل خودرو در پیچ‌ها را کاهش دهند.
• تأثیر بر سرعت‌سنج و کیلومترشمار: تغییر سایز لاستیک ممکن است دقت نمایش داده‌های سرعت‌سنج و کیلومترشمار را تحت تأثیر قرار دهد. لاستیک‌های پهن‌تر و دارای قطر متفاوت می‌توانند باعث اختلاف در اندازه‌گیری سرعت و مسافت طی‌شده شوند. همچنین، در صورتی که قطر کلی لاستیک‌های باریک‌تر نیز تغییر کند، نمایش داده‌های سرعت‌سنج و کیلومترشمار، دچار تغییر خواهد شد.
• تأثیر بر سیستم تعلیق و ترمز: لاستیک‌های پهن‌تر به دلیل وزن بیشتر و سطح تماس وسیع‌تر، فشار بیشتری بر سیستم تعلیق و ترمز وارد می‌کنند که می‌تواند منجر به فرسودگی سریع‌تر قطعات شود. در مقابل، لاستیک‌های باریک‌تر فشار کمتری به سیستم تعلیق و ترمز وارد می‌کنند، اما ممکن است کنترل خودرو را در شرایط خاص کاهش دهند.

در نهایت، انتخاب بین لاستیک پهن‌تر و لاستیک باریک‌تر به نیاز راننده، شرایط جاده و اولویت‌های عملکردی بستگی دارد. اگر پایداری، چسبندگی و فرمان‌پذیری اهمیت بیشتری دارد، لاستیک‌های پهن‌تر گزینه بهتری هستند. اما اگر مصرف سوخت کمتر، راحتی رانندگی و عملکرد مناسب در شرایط لغزنده مورد نظر باشد، لاستیک‌های باریک‌تر انتخاب مناسب‌تری خواهند بود.

رینگ و لاستیک چیست و چه تأثیری بر عملکرد خودرو دارد؟

رینگ یا طوقه، حلقه‌ای فلزی است که هسته مرکزی تایر را تشکیل می‌دهد و تایر بر روی آن سوار می‌شود. انواع رینگ‌ Rim (wheel) بسته به نوع خودرو در اندازه‌ها و طراحی‌های مختلف تولید می‌شوند. برخی از آن‌ها صرفاً برای بهبود عملکرد خودرو طراحی شده‌اند، درحالی‌که انواع فانتزی نیز برای افزایش زیبایی ظاهری خودرو به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی رینگ‌های بزرگ‌تر باعث بهبود فرمان‌پذیری و افزایش چسبندگی لاستیک به سطح جاده می‌شوند. این ویژگی به‌خصوص در پیچ‌های تند و هنگام ترمزگیری مؤثر است. با این حال، کاهش ارتفاع فاق لاستیک در رینگ‌های بزرگ‌تر می‌تواند سواری خشک‌تری ایجاد کند و مصرف سوخت را افزایش دهد. از سوی دیگر، رینگ‌های کوچک‌تر به دلیل داشتن لاستیک با فاق بلندتر، سواری نرم‌تر و راحت‌تری ارائه می‌دهند. این نوع رینگ برای جاده‌های ناهموار مناسب‌تر است، اما ممکن است فرمان‌پذیری و پایداری خودرو را در سرعت‌های بالا کاهش دهد.

انواع رینگ خودرو

انواع رینگ‌ لاستیک از نظر طراحی به دو دسته پرطرفدار رینگ خرچنگی و رینگ صلیبی و از لحاظ جنس نیز به چند دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• رینگ فولادی: ارزان‌تر، مقاوم‌تر ولی سنگین‌تر هستند و معمولاً در خودروهای اقتصادی استفاده می‌شوند.
• رینگ آلومینیومی (آلیاژی): سبک‌تر، زیباتر و دارای هدایت حرارتی بهتر هستند که موجب بهبود عملکرد ترمزها می‌شود.
• رینگ فیبرکربنی و منیزیمی: بسیار سبک و مقاوم هستند و در خودروهای مسابقه‌ای و لوکس به کار می‌روند.

انتخاب صحیح رینگ و لاستیک، بسته به نوع رانندگی، جاده و نیازهای خودرو، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد، مصرف سوخت، پایداری و راحتی رانندگی داشته باشد.

معایب تغییر رینگ لاستیک

رینگ و لاستیک علاوه بر بهبود ظاهر خودرو، نقش مهمی در عملکرد، دوام و رانندگی ایفا می‌کنند. بسیاری افراد برای زیبایی، سایز و یا طراحی رینگ را تغییر می‌دهند، اما باید دانست که این تغییرات می‌توانند بر فرمان‌پذیری، تعادل، شتاب، ترمزگیری و حتی کالیبراسیون سرعت‌سنج تأثیر بگذارند. معایب تغییر رینگ لاستیک شامل:

• افزایش هزینه و استهلاک سریع‌تر لاستیک
• کاهش نرمی سواری و افزایش ضربات وارده به سیستم تعلیق
• افزایش مصرف سوخت و کاهش شتاب
• فشار مضاعف بر جلوبندی و انتقال قدرت خودرو

همچنین تغییر سایز رینگ و لاستیک، اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند مزایایی مانند: بهبود کنترل خودرو و زیبایی داشته باشد، اما انتخاب نامناسب ممکن است باعث آسیب‌های جدی به خودرو شود.

سایز لاستیک برای رینگ‌های مختلف

انتخاب اندازه تایر برای رینگ های مختلف مانند: رینگ ۱۵ و یا ۱۶ اینچ باید با دقت انجام شود تا تعادل خودرو حفظ شود. برخی از سایزهای رایج برای این رینگ‌ها عبارتند از:

• سایز لاستیک برای رینگ ۱۵: ۱۹۵/60R15، ۲۰۵/60R15
• سایز لاستیک برای رینگ ۱۶: ۲۰۵/55R16، ۲۱۵/55R16

تأثیر تغییر سایز لاستیک در ECU و رابطه سایز لاستیک با سرعت

ECU (واحد کنترل الکترونیکی موتور) مغز متفکر خودرو است که با دریافت داده‌ها از سنسورها، عملکرد بخش‌های مختلف مانند: موتور، گیربکس، ترمز و سیستم‌های کمکی را مدیریت می‌کند. تغییر اندازه تایر مستقیماً روی ECU و سیستم‌های کنترلی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند دقت عملکرد برخی از آن‌ها را کاهش دهد. در ادامه به رابطه سایز لاستیک با سرعت اشاره می‌شود:

1. اختلال در سرعت‌سنج و کیلومترشمار: ECU سرعت خودرو را بر اساس تعداد چرخش چرخ‌ها محاسبه می‌کند. افزایش قطر لاستیک باعث می‌شود خودرو مسافت بیشتری را با هر چرخش طی کند، اما ECU همان مقدار چرخش را ثبت می‌کند، در نتیجه سرعت واقعی بیشتر از مقدار نمایش داده‌شده خواهد بود. برعکس، کاهش قطر لاستیک سرعت را کمتر از مقدار واقعی نشان می‌دهد.

2. تأثیر بر سیستم‌های ایمنی (ABS، ESP، TCS): سیستم‌هایی مانند ABS (ترمز ضد قفل) و ESP (کنترل پایداری) برای عملکرد دقیق نیاز به اطلاعات صحیح از سرعت چرخ‌ها دارند. تغییر قطر لاستیک باعث اختلاف در داده‌های سنسورها شده و می‌تواند عملکرد این سیستم‌ها را به‌خصوص در شرایط اضطراری مختل کند.

3. تأثیر بر گیربکس اتوماتیک: در خودروهای اتوماتیک، ECU بر اساس سرعت چرخ‌ها و دور موتور، دنده‌ها را تعویض می‌کند. تغییر قطر لاستیک باعث اختلاف در محاسبات ECU شده و می‌تواند تعویض دنده‌ها را نامنظم یا ناهماهنگ کند، که این امر بر شتاب‌گیری و مصرف سوخت تأثیر می‌گذارد.

4. تأثیر بر مصرف سوخت و عملکرد موتور: افزایش قطر لاستیک، باعث کاهش دور موتور در سرعت‌های بالا می‌شود که می‌تواند مصرف سوخت را کاهش دهد، اما در شتاب‌گیری و سربالایی‌ها فشار بیشتری به موتور وارد می‌کند. از طرف دیگر، کاهش قطر لاستیک منجر به افزایش دور موتور و مصرف سوخت بیشتر خواهد شد.

راهکارهای اصلاحی تغییر سایز لاستیک در ECU

• اگر تغییر سایز لاستیک در محدوده ۳ و ۵٪ باشد، معمولاً تأثیر قابل‌توجهی ندارد.
• در صورت تغییرات بزرگ‌تر، باید ECU مجدداً برنامه‌ریزی شود تا محاسبات آن با سایز جدید لاستیک هماهنگ شود.
• برخی دستگاه‌های دیاگ مانند OBD-II، VCDS و Techstream امکان اصلاح پارامترهای ECU را برای هماهنگی با لاستیک جدید دارند.

تغییر اندازه لاستیک، به‌ویژه اگر خارج از محدوده استاندارد باشد، می‌تواند باعث اختلال در عملکرد ECU، سیستم‌های ایمنی و گیربکس شود. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، قبل از این تغییر باید اثرات آن بر ECU و سیستم‌های وابسته بررسی و در صورت نیاز تنظیمات لازم اعمال شود.

نتیجه‌گیری

سایز لاستیک خودرو، از سایز لاستیک کوییک گرفته تا سایز لاستیک ال ۹۰ تأثیر مستقیمی بر عملکرد، ایمنی و مصرف سوخت دارد. روش محاسبه سایز لاستیک ساده است و می‌توان با دانستن مفاهیم اعداد و حروف روی لاستیک، سایز صحیح را شناسایی کرد. در صورتی که قصد تغییر سایز لاستیک دارید، بهتر است با متخصصان مشورت کنید تا انتخابی متناسب با خودرو و نیازهای رانندگی خود داشته باشید.

 

سوالات پر تکرار: