راهنمای انتخاب سایز لاستیک خاور و خانواده آن

لاستیک‌های کامیون‌های سبک و نیمه‌سنگین، از جمله خاور، نقش مهمی در عملکرد، ایمنی و کارایی این وسایل نقلیه دارند. بنابراین انتخاب صحیح سایز لاستیک خاور، تأثیر مستقیمی بر کنترل خودرو، مصرف سوخت و استهلاک سیستم تعلیق دارد. در این مقاله، سایز لاستیک‌های رایج برای انواع خاور، نحوه خواندن سایز آن‌ها و جدول جایگزین‌های مناسب ارائه شده است.

به چه ماشینی خاور می‌گویند و چه ویژگی‌هایی دارد؟

خاور یا کامیون خاور نوعی خودروی باری است که معمولاً برای حمل کالا در شرکت‌های باربری و حمل‌ونقل استفاده می‌شود. این خودرو توسط شرکت‌هایی مانند: مرسدس بنز، ایسوزو ژاپن، هیوندای کره، فوتون، فاو، باتسان چین و آذرخش در ایران تولید می‌شود. خاور برای اولین بار در سال ۱۳۴۶ وارد ایران شد و از آن زمان به‌عنوان یکی از وسایل مهم در حمل‌ونقل کالا مورد استفاده قرار گرفته است.

به طور کلی خاور از لحاظ ساختار شامل دو بخش اصلی است: کابین جلو که محل استقرار راننده است و در برخی مدل‌ها به‌صورت تک‌کابین یا دوکابین طراحی می‌شود. ابعاد و ظرفیت اتاق بار خاور بر اساس میزان بار قابل‌حمل متفاوت است که معمولا در اندازه‌های ۶ متری و یا ۷ متری تولید شده و ظرفیت بارگیری آن برحسب تن، سنجیده می‌شود. هرچه متراژ اتاق بار بیشتر باشد، امکان حمل بارهای حجیم‌تر و سنگین‌تر فراهم خواهد شد.

خانواده خاور و سایز لاستیک خاوری

خانواده خاور شامل مدل‌های متنوعی از کامیونت‌ها و کامیون‌های نیمه‌سنگین است که هر یک دارای سایز لاستیک مخصوص به خود هستند. برخی از مدل‌های خاور شامل:

• خاور دماغدار: مانند مرسدس بنز ۹۱۱ و ۱۱۱۳
• خاور بدون دماغ: مانند مدل‌های ۶۱۲، ۸۰۸، ۸۱۳، ۹۱۳ و ۱۰۱۳

سایز لاستیک این مدل‌ها بر اساس نوع محور و طراحی خودرو ممکن است، متفاوت باشد.

نحوه خواندن سایز لاستیک خاوری

برخی از اعداد و حروف روی لاستیک خاور، بیانگر سایز لاستیک است. به عنوان مثال سایز لاستیک‌ خاور ۸۰۸ به دو روش رایج نوشته می‌شود:

1. روش سنتی (بایاس) بر حسب اینچ

در این روش، سایز لاستیک خاوری به‌صورت عددی ساده و با استفاده از اینچ بیان می‌شود. به عنوان مثال سایز لاستیک خاور ۱۰.۰۰-۲۰

• عدد ۱۰.۰۰: عدد ۱۰ نشان‌دهنده پهنای لاستیک (بر حسب اینچ) است و عدد ۰۰ نشان‌دهنده ۱۰۰ درصد مساوی بودن پهنای تایر با فاق است.
• عدد ۲۰: بیانگر قطر داخلی لاستیک یا همان قطر رینگ (بر حسب اینچ) است.

این روش در لاستیک‌های بایاس که دارای ساختار لایه‌ای هستند، بیشتر مشاهده می‌شود.

2. روش متریک (رادیال) بر حسب میلی‌متر

سایز لاستیک خاور ۸۰۸ در لاستیک‌های رادیال دارای فرمت زیر است. به عنوان مثال: سایز لاستیک خاوری ۳۱۵/80R22.5

• عدد ۳۱۵: پهنای تایر بر حسب میلی‌متر
• عدد ۸۰: نسبت ارتفاع دیواره به عرض (درصدی از عرض لاستیک)
• حرف R: نشان‌دهنده ساختار رادیال
• عدد ۲۲.۵: قطر داخلی لاستیک (رینگ) بر حسب اینچ

این نوع لاستیک‌ها معمولاً عملکرد بهتری نسبت به مدل‌های بایاس دارند، زیرا باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش طول عمر لاستیک می‌شوند.

انواع سایز لاستیک خاور و سایزهای جایگزین

لاستیک‌های خاور در سایزهای متنوعی تولید می‌شوند که هرکدام متناسب با نوع کاربری و وزن بار انتخاب می‌شوند. انتخاب مناسب سایز لاستیک خاوری، تأثیر مستقیمی بر عملکرد، ایمنی و مصرف سوخت خودرو دارد. در جدول زیر به انواع سایز لاستیک خاور و سایزهای جایگزین اشاره می‌شود:

جدول سایز لاستیک خاور و جایگزین‌های آن

نکات مهم در انتخاب سایز لاستیک خاوری جایگزین

1. تناسب با محور و تعلیق: استفاده از سایز نادرست می‌تواند باعث افزایش فشار بر روی سیستم تعلیق و کاهش عمر لاستیک شود.
2. نوع کاربری خودرو: بسته به نوع باری که حمل می‌شود، برخی لاستیک‌ها گزینه بهتری برای استهلاک کمتر و افزایش راندمان هستند.
3. هماهنگی با رینگ: همیشه قبل از جایگزینی لاستیک، از سازگاری آن با رینگ اطمینان حاصل کنید.
4. فشار باد استاندارد: تغییر سایز لاستیک ممکن است نیاز به تغییر در میزان فشار باد لاستیک داشته باشد.

فاق لاستیک خاور و نحوه محاسبه فاق لاستیک خاوری

فاق لاستیک خاور (ارتفاع دیواره لاستیک) یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های لاستیک است که تأثیر زیادی بر راحتی رانندگی، جذب ضربات جاده و کنترل خودرو دارد. انواع فاق لاستیک تریلی، فاق لاستیک کامیون و فاق لاستیک خاور، معمولاً به‌صورت درصدی از عرض لاستیک بیان می‌شود. در روش متریک، این مقدار بعد از اسلش (/) در سایز لاستیک نوشته می‌شود. به عنوان مثال در لاستیک ۳۱۵/80R22.5:

• عرض لاستیک ۳۱۵ میلی‌متر است.
• عدد ۸۰ نشان‌دهنده نسبت ارتفاع فاق به عرض لاستیک است. (۸۰% از ۳۱۵ میلی‌متر)
• بنابراین، ارتفاع فاق برابر است با: ۳۱۵ × ۸۰% = 252 میلی‌متر

تأثیر فاق لاستیک خاور بر عملکرد خودرو

1. راحتی رانندگی: لاستیک‌هایی با فاق بلندتر (عدد بالاتر) ضربات جاده را بهتر جذب کرده و سواری نرم‌تری ایجاد می‌کنند.
2. کنترل و پایداری: لاستیک‌های با فاق کوتاه‌تر (عدد پایین‌تر) پایداری بهتری در پیچ‌ها دارند اما سواری راحتی ندارند.
3. باربری و فشار: لاستیک‌های با فاق بلندتر معمولاً توانایی تحمل بار بیشتری دارند و برای مسیرهای ناهموار مناسب‌ترند.
4. مصرف سوخت: لاستیک‌های با فاق کوتاه‌تر مقاومت غلتشی کمتری دارند و می‌توانند به کاهش مصرف سوخت کمک کنند.

نتیجه‌گیری

انتخاب صحیح سایز لاستیک خاور برای انواع آن، تأثیر مستقیمی بر عملکرد و ایمنی خودرو دارد. با شناخت روش‌های خواندن سایز لاستیک، توجه به نسبت فاق و ارتفاع دیواره و بررسی جدول جایگزین‌ها، می‌توان گزینه مناسبی را برای هر مدل از کامیون‌های خاور انتخاب کرد. در نهایت، همیشه توصیه می‌شود پیش از تغییر سایز لاستیک، با کارشناسان فنی و تولیدکنندگان لاستیک مشورت شود تا بهترین عملکرد و ایمنی برای خودرو تضمین شود.